Uczelniany Rzecznik Zaufania

I. Zadania Uczelnianego Rzecznika Zaufania 

  1. Planowanie i realizacja działań z zakresu problematyki równego traktowania (przeciwdziałanie dyskryminacji, w tym molestowaniu i mobbingowi);
  2. podejmowanie i koordynowanie czynności mających na celu rozwiązywanie konfliktów wynikających z nierównego traktowania (dyskryminacji, w tym molestowania i mobingu);
  3. wspomaganie stron w rozwiazywaniu konfliktów w szczególności polegające na pomocy w zdiagnozowaniu problemu i wyborze określonych sposobów jego rozwiązania, względnie na samodzielnym doprowadzeniu do rozwiązaniu sporu;
  4. współpraca i koordynacja działań wydziałowych rzeczników zaufania oraz rzeczników zaufania w ogólnouczelnianych i administracyjnych jednostkach organizacyjnych PW;
  5. podejmowanie działań wyjaśniających, w tym kontakt z właściwymi jednostkami organizacyjnymi PW w celu uzyskania stosownej informacji/wyjaśnienia w prowadzonym postępowaniu mediacyjnym oraz informowanie pracodawcy o każdej odmowie udzielenia pomocy lub złożenia wyjaśnień; 
  6. zgłaszanie pracodawcy wszystkich przypadków ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych w związku z ujawnionym działaniem mającym znamiona dyskryminacji, w tym molestowania i mobbingu;
  7. inicjowanie i współorganizowanie szkoleń i konsultacji dla studentów, doktorantów i pracowników PW, zwłaszcza dla rzeczników zaufania;
  8. inicjowanie i współorganizowanie kampanii społecznych, w tym wydawania materiałów informacyjnych z zakresu zapobiegania nierównemu traktowaniu i dyskryminacji;
  9. nadzór nad prawidłową obsługą zgłoszeń sygnalistów i związanymi z tym procedurami, w tym nad właściwym (adekwatnym) formułowaniem wniosków do władz Uczelni;
  10. współpraca z pełnomocnikiem Rektora ds. równego traktowania, Senacką Komisją ds. Etyki Zawodowej, Rektorską Komisją ds. Społecznej Odpowiedzialności Uczelni, jednostkami organizacyjnymi PW, samorządem studentów, samorządem doktorantów, związkami zawodowymi, społecznymi inspektorami pracy działającymi w PW w zakresie zadań mających przeciwdziałać występowaniu nierównego traktowania i dyskryminacji;
  11. gromadzenie odpowiednich przepisów, informacji i dokumentów pozwalających monitorować zmiany w prawie i wewnętrznych przepisach Uczelni;
  12. rekomendowanie Rektorowi zmiany polityki,, przepisów, procedur dotyczących społecznej odpowiedzialności uczelni, w tym dyskryminacji oaz obsługi sygnalistów;
  13. przygotowywanie, w uzgodnieniu z Radą ds. równego traktowania rekomendacji działań służących przeciwdziałaniu nierównemu traktowaniu i szeroko pojętej dyskryminacji;
  14. sporządzanie analiz i prowadzenie sprawozdawczości; 
  15. udzielanie ustnych i pisemnych odpowiedzi na pytania interesantów;
  16. promowanie alternatywnych metod rozwiązywania konfliktów oraz wysokich standardów etycznych.

II. Procedury antydyskryminacyjne na PW

Proces przeciwdziałania  Politechnice Warszawskiej zjawiskom nierównego traktowania i dyskryminacji, w tym molestowania i mobbingu realizowany jest w trzech etapach: prewencyjnym, mediacyjnym i formalnym. 

I. ETAP ZAPOBIEGANIA

  • Wydanie aktów prawa wewnętrznego PW (regulacje dotyczące procedur antydyskryminacyjnych na PW*);
  • Informowanie (kampanie społeczne);
  • Szkolenia (kierowane do poszczególnych grup zainteresowań). 

II. ETAP REAGOWANIA

Adekwatne wdrażanie postępowania w przypadku zawiadomienia/powzięcia informacji o wystąpieniu niepożądanego zjawiska/konfliktu tj.:

  1. Zgłoszenie przez zainteresowanego lub na wniosek władz uczelni/jednostek organizacyjnych PW sprawy do mediacji w celu polubownego rozwiązania konfliktu; 
  2. W przypadku braku rozstrzygnięć mediacyjnych lub kiedy zainteresowany nie widzi możliwości przeprowadzenia działań mediacyjnych możliwe jest złożenie przez niego skargi w terminie 4 dni od zakończenia procesu mediacyjnego do władz uczelni- co rozpoczyna formalny etap procedury: 
  • uruchomienie postępowania wyjaśniającego między sprawcą a pokrzywdzonym ( na tym etapie wciąż istnieje szansa na mediację i ugodowe zakończenie sprawy/naprawienia krzywdy);
  • uruchomienie właściwego dyscyplinarnego postępowania, w którym bierze udział obwiniony i rzecznik dyscyplinarny przed komisją dyscyplinarną.

III. DYSCYPLINOWANIE

Zdecydowanie o odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w art. 276 ust. 1 lub art. 307 ustawy z dnia 20.07.2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce lub art. 108-113 w związku z art. 18 [3a], art. 94 [3] Kodeksu pracy, zgodne z wewnętrznymi przepisami PW. 

W przypadku studentów- odpowiedzialność dyscyplinarna ponoszona jest za naruszenie przepisów obowiązujących na uczelni oraz a czyn uchybiający godności studenta.

W przypadku doktorantów- odpowiedzialność ponoszona jest za naruszenie przepisów obowiązujących w szkole doktorskiej oraz za czyn uchybiający godności doktoranta. 

Regulacje procedur antydyskryminacyjnych na PW: 

  1. Zarządzenie nr 27/2022 Rektora Politechniki Warszawskiej z dnia 5 kwietnia 2022 r. w sprawie przeciwdziałania nierównemu traktowaniu i mobbingowi pracowników w Politechnice Warszawskiej
  2. Zarządzenie nr 28/2022 Rektora Politechniki Warszawskiej z dnia 5 kwietnia 2022 r. w sprawie przeciwdziałania nierównemu traktowaniu studentów, doktorantów, uczestników studiów podyplomowych i innych form kształcenia, osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, wolontariuszy, stażystów, praktykantów oraz emerytów PW. 

III. Procedury stosowane przez rzeczników zaufania w procesie mediacji

Rzecznicy zaufania w PW w swoich działaniach opierają się na zasadach etycznych oraz standardach działania przyjętych przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Ombudsmanów. W procesie mediacji stosowane są ą w PW zasady i procedury przyjęte jako kluczowe dla pracy mediatorów, tj.: poufność, neutralność i bezstronność mediatora oraz dobrowolność stron do uczestniczenia w mediacji. 

Zgłoszenie 

Każdy zainteresowany ma możliwość zgłoszenia ( ustnego lub pisemnego), że wobec niego stosowane są nierówne traktowanie (dyskryminacja  tym molestowania i mobbing) do rzecznika zaufania lub uczelnianego rzecznika zaufania. 

Zgłoszenie powinno zawierać: 

  1. Opis działań lub zachowań, które zdaniem zainteresowanego stanowią nierówne traktowanie (dyskryminację w tym molestowanie i mobbing);
  2. Imię i nazwisko osoby lub osób, które zdaniem zainteresowanego są winne niepożądanemu zachowaniu;
  3. Przedstawienie dowodów potwierdzających, że zgłoszone nieprawidłowe zachowanie lub działania miały miejsce. 

W przypadku ustnego zgłoszenia rzecznik zaufania zobowiązany jest do sporządzenia notatki ze zgłoszenia, zawierającej te same elementy, które powinno zawierać pisemne zgłoszenie zainteresowanego. 

Etapy mediacji 

Procedura mediacyjna powinna rozpocząć się w ciągu 10 dni od daty zgłoszenia problemu. Rzecznik rozpoczyna procedurę od spotkań z zainteresowanymi stronami. Rozpoznaje problemy, diagnozuje rodzaj konfliktu, podejmuje decyzję, czy sprawa nadaje się do mediacji i po otrzymaniu od stron zgody na przystąpienie do mediacji oraz akceptacji prowadzącego postępowanie, wszczyna postępowanie mediacyjne.

I etap mediacji: spotkania indywidualne z każdą ze stron, podczas której rzecznik formalnie zapoznaje strony z zasadami mediacji, ich regułą i prawnymi konsekwencjami dotyczącymi problemu. Strony przedstawiają mediatorowi swój punkt widzenia na konflikt i sposób jego rozwiązania.

II etap mediacji: bezpośrednie spotkania mediacyjne, podczas których strony same wypracowują najlepsze dla siebie rozwiązania przy komunikacyjnej pomocy mediatora. Mediator pomaga stronom sformułować na piśmie treść ugody, aby była konkretna, zgodna z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa (nie dążyła do obejścia go) i polityką związaną ze społeczna odpowiedzialnością Politechniki Warszawskiej. 

Na tym etapie mediacji istnieje możliwość prowadzenia tzw. pośrednich sesji mediacyjnych, tj. strony mediują za pośrednictwem mediatora który przekazują stronom ich wzajemne oczekiwania wobec siebie. 

III etap mediacji: strony podpisują wypracowaną przez siebie przy pomocy mediatora treść ugody. Mediator sporządza kilka jednobrzmiących egzemplarzy, po jednym dla każdej ze stron postępowania oraz jeden egzemplarz do celów archiwalnych. 

Obowiązkiem mediatora jest sporządzenie także do celów archiwalnych sprawozdania z mediacji ( którego forma powinna być zgodna z powszechnie obowiązującymi zasadami prowadzenia mediacji, patrz: mediacje sądowe). Sprawozdanie jest sporządzone nawet wówczas gdy ugoda nie została zawarta. 

Zakończenie 

Postępowanie mediacyjne powinno zostać zakończone w okresie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia (może zostać przedłużone jeśli będzie to sprzyjać ugodowemu załatwieniu sprawy).

W przypadku braku rozstrzygnięć mediacyjnych lub kiedy zainteresowany nie widzi możliwości przeprowadzenia działań mediacyjnych, może złożyć skargę w terminie 14 dni od zakończenia postępowania mediacyjnego odpowiednio do: Rektora, prorektora ds. ogólnych, a w przypadku studentów i doktorantów odpowiednio do prorektora ds. studenckich, prorektora ds. nauki, prorektora ds. studiów lub prorektora ds. ogólnych- co rozpoczyna formalny (dyscyplinarny) etap procedury. 

W przypadku nierozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu mediacyjnym rzecznik zaufania przedstawia stronom informację na temat regulacji prawnych w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji na PW i wskazuje osoby właściwe do dalszego procedowania. 

IV. Aspekty prawne 

Podstawa prawna działalności Biura ds. Społecznej Odpowiedzialności Uczelni i Uczelnianego Rzecznika Zaufania PW

Podstawowe akty prawne dotyczące PRAW CZŁOWIEKA I RÓWNEGO TRAKTOWANIA/ ZAKAZU DYSKRYMINACJI w prawie krajowym i międzynarodowym: 

Szczegółowe akty prawne w różnych działach polskiego prawa cywilnego i publicznego, dotyczące PRAW CZŁOWIEKA I RÓWNEGO TRAKTOWANIA/ ZAKAZU DYSKRYMINACJI: 

  • Kodeks pracy: art. 11, art. 15, art. 18, art. 94 pkt 4
  • Kodeks cywilny: art. 23 (dobra osobiste), art. 24 (środki ochrony dóbr osobistych), art. 44 i 448 (zadośćuczynienie i naprawienie szkody)
  • Kodeks postępowania cywilnego: art. 8 par. 1 (zasady prowadzenia postępowań przez organy administracji publicznej)
  • Kodeks karny: art. 197 (gwałt), art. 199 (nadużywanie stosunku zależności), art. 207 (znęcanie się), art. 212 (zniewaga i zniesławienie), art. 217 (naruszenie nietykalności cielesnej), art. 218 (naruszenie praw pracownika), także art. 256 (nawoływanie do nienawiści). 
  • Kodeks wykroczeń: art. 107 (złośliwe niepokojenie drugiego człowieka), art. 140 (nieobyczajne wybryki).